مستند فقر و فحشا در خیمه ی محبان اکران شد

جهت مشاهده به پست پایین مراجعه کنید


گفتگو با مسعود ده‌نمکی درباره فقر و فحشا

مسعود ده‌نمکی را خیلی‌ها نمی‌شناسند، خیلی‌ها هم تازه او را شناخته‌اند، یعنی از وقتی سی‌دی «فقر و فحشا» را دیده‌اند؛ البته یک عده هم او را از قبل می‌شناختند، با نوشته‌هایش در «جبهه» و «شلمچه»! و حالا ده‌نمکی دانشجوی علوم سیاسی است و فیلم مستند هم می‌سازد، آن هم از نوع «زیر 18 سال ممنوع»!!!
گذاشتن قرار مصاحبه با او کار سختی نبود؛ یعنی کلاس نگذاشت و راحت قبول کرد، ولی وقتی سر قرار مصاحبه حاضر شدیم، دیدیم حسابی شمشیر را از رو بسته و گارد تدافعی گرفته است. ذهنش پر از خاطره‌های تلخ منتقدانی بود که فقط فیلمش را کوبیده بودند. حالا نه که فکر کنی ما بدون پیش‌زمینه ذهنی رفته بودیم برای مصاحبه که ما هم تا حدودی پیش‌داوری ذهنی داشتیم. ولی کمی که صحبت کردیم (که بیشتر به جر و بحث نزدیک بود تا صحبت)، آرام‌تر شد و سر درد دلش باز.
خیلی‌ها در حق فیلمش بی‌انصافی کرده بودند؛ مثلا گفته بودند که فیلم مستند نیست و ساختگی استف و عده‌ای هم بر عکس خرده گرفته بودند که چرا فیلم با آدم‌های حقیقی ساخته شده و بهتر می‌بود که از هنرپیشه استفاده و صورتشان را شطرنجی می‌کرده و خلاصه سر اینطور انتقادها خیلی عصبانی بود. البته این را هم بنویسم که به برخی سوالات ما جواب سربالا داد و حسابی مسئله را پیچاند و بعضی وقت‌ها هم که «و آنگاه خداوند توجیه را آفرید!»

اصلا هدفتان از ساختن فیلم فقر و فحشا چه بود؟! 
- با توجه به اینکه در دوره‌های مختلف، برای ارتباط با مخاطبین باید از زبان‌های متفاوتی استفاده کرد و حالا که ذائقه مخاطب از رسانه‌های نوشتاری به رسانه‌های دیداری و شنیداری تغییر کرده، احساس کردم که حرفم را به وسیله فیلم راحت‌تر می‌توانم بزنم و از آنجات که سینمای مستند بر خلاف سینمای داستانی در انتقال واقعیت‌ها به مخاطب دچار پرده‌پوشی کمتری است، از این ابزار استفاده کردم. تمام حرف من در فیلم، بحران عدالت بود. عدالتی که باید در یک جامعه اسلامی باشد و نبودش باعث بروز خیلی مسائل شده است. یکی از نتایج و علل اساسی نبود عدالت، وجود فساد و تباهی و فقر است و فحشا. اصلا فیلم برای اثبات ارتباط این علت و معلول یعنی فقر و  فحشا جلو رفته است.

یعنی وجود فحشا در جامعه فقط به دلیل فقر اقتصادی است؟ یعنی در میان طبقات متوسط و یا بالا این پدیده وجود ندارد، یا مگر فحشا نمی‌تواند ریشه در فقر فرهنگی داشته باشد؟
- فحشا می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد، می‌تواند به دلایل مسایل خانوادگی یا از فقر فرهنگی باشد و یا خیلی دلایل دیگر. اما این فیلم قرار بود ارتباط فقر و فحشا را بررسی کند. حضرت علی (ع) وقتی در دوره خلافتش پیرمرد نصرانی را می‌بیند که گدایی می‌کند، حساسیت نشان می‌دهد و می‌گوید این پیرمرد باید آنقدر تامین باشد که گدایی نکند، چون در جوانی‌اش در این جامعه کار کرده است. این حدیث را حتما شنیده‌اید که «هر آینه نزدیک است که فقر به کفر بیانجامد.» من این فیلم را ساختم که اعلام خطر کنم، اصلا فیلم با آژیر خطر شروع می‌شود که بگوید فقر، دزدی و رشوه‌خواری می‌آورد، فحشا می‌آورد، کفر می‌آورد. چطور وقتی صحبت از آسیب‌های اجتماعی دیگری مثل دزدی و رشوه‌خواری است و علتش فقر بیان می‌شود، کسی صدایش در نمی‌آید، ولی وقتی می‌گوییم ممکن است عده‌ای از فقر به فحشا کشیده شوند اعتراض خیلی‌ها بلند می‌شود!؟

مخاطبین این فیلم چه کسانی هستند و اگر قرار بود که مخاطب خاص داشته باشد چرا الان سر چهارراه‌ها فروخته می‌شود؟
- این فیلم را برای مسئولین ساختم و اجازه اکران خصوصی را هم نداشتم. هزار نسخه از فیلم کپی کردم و برای مراجع و مسئولین فرستادم؛ اما اینکه چطور این فیلم بین مرد مپخش شد، من نمی‌دانم! ولی فکر می‌کنم چون این فیلم با فطرت جامعه هم‌خوانی داشته بین مردم پخش شده؛‌ من این را امتیاز فیلم می‌دانم، چون قبل از «فقر و فحشا» بیست فیلم با موضوع فحشا ساخته شده که بی‌پرده‌ترینش متعلق به باشگاه خبرنگاران جوان و فیلم «زنانه» خانم مهناز افضلی است که خیلی بازتر و عیان‌تر مسایل مربوط به فحشا را نشان می‌دهد. جالب اینجاست که کمتر کسی در مورد آن فیلم‌ها خبر دارد، اما سی‌دی فقر و فحشا چون دغدغه‌اش عدالت است و می‌خواهد رابطه فقر و فحشا را نشان دهد، مردم پسندیدند و خودشان تکثیر کردند و دیدند.