آیین عزاداری در ایلام

آیین عزاداری در ایلام
در شهر و استان ایلام ، بیرقهای سبز و سیاه و سرخ بر بام منازل ، سر در مساجد ، حسینیه ها و مغازه ها فرا رسیدن ماه محرم را خبر می دهند. از قدیم الایام در شهر ایلام رسم بر آن بوده است که هر خانواده به تعداد فرزندان پسر ، پرچم و علمی را بر سر در خانه و یا پشت بام به اهتراز درمی آورند که این در حقیقت نه تبعیض بین دختر و پسر ، بلکه شعار مردم این دیار و نیزگویای این واقعیت است که در هر خانه چند نفر در تکرار عاشورایی دیگر در حمایت از مکتب اهل بیت (ع) به میدان کارزار گام می نهند و به استقبال شهادت می روند. در ایلام رسم بر این است که بر نوزادی که تازه به دنیا آمده و اولین محرم حسینی را درک می کند لباس سبز می پوشانند. چراکه بر این باورند که نخست باید لباس سبز علوی را بر تن فرزند پوشاند لباس سیاه در استان ایلام از حرمت خاصی برخوردار است خصوصاً اگر این لباس سیاه را در ایام محرم برتن کنند. فرد عزادار ، نزاع نمی کند و حریم و حرم دیگران را حفظ می کند.پدر و مادر ، حق کتک زدن کودکانی را که لباس عزای حسینی بر تن کرده اند ندارند ، چون بر این باورند که عزادار حسین (ع) مورد عنایت اهل بیت (ع) است. اغلب مردم ایلام لباس عزاداری امام حسین (ع) را تا اربعین بر تن می کنند و از هرگونه مراسم شادی پرهیز می کنند ، مردم ایلام ، عزاداری را از شب اول محرم آغاز می کنند اما از روز هفتم چهره شهر و سیمای مردمش حال و هوای دیگری به خود می گیرد در فرهنگ ایلام ، قبل از روز هفتم ، روز (تراش) نامیده می شود. تا قبل از این روز مردم به اصلاح سر و صورت می پردازند و حمام می کنند ، و از روز هفتم که روز بسته شدن آب بر خیمه گاه امام حسین (ع) به شمار می رود حمام کردن ، اصلاح کردن سر و حتی شانه کردن را مکروه می دانند. از روز هفتم – روز سقای کربلا و روز عباس علمدار – سفره عباس (ع) چای عباس (ع) و شربت عباس (ع) درهر خانه و کوی و برزنی ، کام تشنگان را سیراب می کند و عزاداران و خانه های محله ها را از پخت و پز باز می دارد تا همه یکپارچه فریاد (عباس (ع)) را سر دهند ، نامی که از جایگاه ویژه ای در بین مردم این دیار برخوردار است. از شب هفتم ، رفت و آمد دسته های عزادار از حسینیه ها و مساجد آغاز می شود و شب تاسوعا و عاشورا خیابانهای شهر مملو از جمعیت می شود و این عزاداری تا ظهر عاشورا امتداد می یابد. شب عاشورا در ایلام شب احیاء است و حس همدردی ، مردم را به شب سال 61 هجری باز می گرداند. دراین شب ، مردم تا سحر بیدار می مانند و پس از پایان عزاداریهای عمومی که تا ساعت یک و دو بعد از نیمه شب به درازا می کشد. به منازل همسایه ها می روند. در هر کوچه و محله ای چند منزل به پخت حلیم می پردازند و همسایه های دیگر ، شمع ، چای و شربت نذری خود را در کنار دیگهای حلیم ، بین عزادارن تقسیم می کنند. مردم ایلام بر این باورند که هرکس در شب عاشورا در پخت حلیم امام حسین (ع) کمک کند حاجتش برآورده می شود. زنان در این شب ، همدرد با زینب ، از بافتن موهای خود پرهیز کرده و در مجالس ، خود را پریشان و آشفته می کنند. بادمیدن سپیده صبح عاشورا ، حلیمها در بین عزاداران پخش می شود و دسته ها شکل می گیرد. شهر ، یکپارچه عاشورا می شود و گلهایی بر شانه و پیشانی ، از عزایی که در ظهر عاشورا با فریادهای (حسین (ع) حسین (ع)) برپا می شود حکایت می کند شام غریبان مردم ایلام درحالی به پایان می رسد که اغلب مردم از پخت و پز خودداری می کنند و به عزاداری می پردازند تا همدردی خود را با بازماندگان حادثه خونین کربلا ابراز نمایند.